و باز هم دانش ورزش

نویسنده: الهام خادم بقا

قریب به 37 سال از روزی که اولین نشریه دانش ورزش به چاپ رسید، می گذرد. در آن زمان، تعداد نشریات ورزشی به تعداد انگشتان یک دست هم نمی رسید و جامعه ورزشکار و ورزش دوست کشور، با خلاء اطلاعاتی عمیقی رو به رو بود. اندک نشریات موجود آن زمان هم، نشریاتی بودند که با بررسی سطحی وقایع ورزشی و استفاده از تیترهای پرطمطراق وظاهرا جذاب، عمدا و یا سهواً سلیقه مخاطب را به سوی سطحی نگری و کنجکاوی در خبرهای کم اهمیت سوق می دادند. این نشریات، حاشیه رویدادهای ورزشی را با رنگ و لعابی عامه پسند، بزک کرده و به خورد مخاطب می دادند و  بررسی ماهیت درونی و واقعی و چرایی بسیاری از وقایع را رها می کردند.

در چنین فضایی، نطفه ایجاد نشریه ای بسته شد که از یک سو به دنبال بررسی عمیق و علمی رویدادهای ورزشی بود و از سوی دیگر به خلاء عمیق فقدان دانش در این عرصه وقوف پیدا کرده و به دنبال پر کردن آن بود. و اینگونه شد که نشریه دانش ورزش پا به عرصه وجود گذاشت.

یقینا برای پدیدآورندگان چنین نشریه ای که برای خود رسالتی فراتر از آنچه که در میان نشریات ورزشی آن زمان می گذشت، قائل و متصور بودند، راه بسیار سختی در پیش بود. از یک سو باید، ذائقه مخاطبی  که تشنه اخبار و اطلاعات روز بود در نظر گرفته می شد و از سوی دیگر باید به ورزش، به دیده یک علم پیشرو که نه تنها برای فیزیولوژی انسان برنامه ریزی می کرد بلکه به صنعتی پول ساز در عرصه های مختلف تبدیل شده بود هم  نگاه می کرد و این مهم، باید به گونه ای توسط متخصصین و اهل فن، بررسی، موشکافی و تحلیل علمی شود که هم وظیفه خبررسانی خود را به انجام می رساند و هم نگاه مخاطبان را به دنیایی وسیع تر و عمیق از خبر صرف، باز می کرد.

اما در سالهای میانی و پایانی دهه شصت که کشور با جنگ و تحریم رو به رو بود، تامین کاغذ هم یکی از چالش های قابل توجه نشریات و مطبوعاتی بود که از قضا از هیچ گونه حمایت دولتی  برخوردار نبودند. البته بیان مصائب و مشکلاتی که در آن روزها گریبان نشریات خصوصی را گرفته بود را در این مقطع، رها می کنیم و فقط به این بسنده می کنیم که نشریات باید خود راساً از طریق مرزها مختلف کشور، با مشکلات و مسائل عدیده، به تهیه کاغذ برای چاپ مطالب خود اقدام می کردند و سختی هایی را که در آن زمان بر صاحبان نشریات گذشت را شاید نشریات، در هیچ مقطع دیگری تجربه نکرده باشند.

با این شرایط، نشریه دانش ورزش پا به عرصه مطبوعات کشور گذاشت و اولین قدم آن، جذب تیمی متخصص در کلیه رشته های ورزشی بود که هم رویدادهای ورزشی را در قالب خبر به مخاطب ارائه کند و هم به تحلیل و بررسی و موشکافانه آنها بپردازد و از همه مهمتر بُعد علمی آن را به خوبی پوشش دهد. از این رو از بزرگانی چون مرحوم عطاءالله بهمنش، جهانگیر کوثری، اردشیر لارودی و……. دعوت شد که هر کدام بسته به تخصص خود، در این عرصه قلم بزنند و کلیه ورزش های مختلف اعم از ورزش های پرطرفدار مانند فوتبال و والیبال و… و نیز ورزش هایی که کمتر طرفدار داشتند را پوشش دهند.

و دیرزمانی نگذشت که نه تنها نشریه دانش ورزش جایگاه خود را در میان نشریات ورزشی کشور پیدا کرد، بلکه این جایگاه روز به روز ارتقاء می یافت و مخاطبان بیشماری از سراسر کشور به آن جذب می شدند و به یکی از نشریات ورزشی شماره یک ایران، تبدیل شد.

این روند سالیانی چند ادامه یافت و دهه هفتاد را به دوران طلایی دانش ورزش تبدیل کرد. تیراژ چند صد هزار نسخه ای نشریه در آن سال ها، خود مؤید این واقعیت بود.

اما در اوایل دهه هشتاد، گویی سلیقه نسل جوان، رو به تغییر گذاشت و رشد بی شمار باشگاه های بدنسازی، خود نشان از این تغییر داشت. دانش ورزش نیز همراستا با نسل جوان، گردشی تاکتیکی را در نوع نگاه خود به ورزش ایجاد کرد. از آنجایی که جوانان به پرورش اندام و تقویت عضلانی خود، توجه زیادی نشان می دادند، سیاست نشریه هم بر این اساس قرار گرفت تا از بیراهه رفتن جوانان در این مسیر، جلوگیری کرده و با بکار گیری اساتید فن و بدنسازان صاحب ایده ای که با دانش روز بدنسازی دنیا آشنا باشند، هدایت این حرکت رو به تزاید در میان جوانان را در دست گیرد. از این رو از بدنسازان موفق آن زمان که بدنسازی را به شکل علمی، آموزش دیده بودند و خود را به دانش روز دنیا در این زمان مسلح کرده بودند، دعوت شد تا سکان این جنبش نوین را در دست گیرند. استادانی چون فرشید نزاکتی، قاسم شنوا، داود بیات و سامان صمیمیان توانستند هدایت جوانان در عرصه بدنسازی را در دست گیرند و با ارائه مطالب علمی و به روز، از بیراهه و به خطا رفتن جوانان و ورزشکاران این عرصه جلوگیری کنند.

این دوران نیز یکی از دوران پر تلالو دانش ورزش به حساب می آید و تیراژ بسیار بالای نشریه در این سال ها، نشان از آن داشت که نشریه دانش ورزش، مانند گذشته، از راه درست و صواب، خارج نشده و به رسالت آغازین خود پایبند است.

این روند تا اواسط دهه نود نیز ادامه یافت ولی با ظهور و فراگیری فضاهای مجازی، خورشید نشریات کاغذی به ویژه نشریاتی که از کمک های دولتی بهره ای نداشتند، به رو افول گذاشت. علی رغم این فضا، نشریه دانش ورزش، چند سالی را با سختی های ناشی از کمبود و گرانی کاغذ و چاپ، سپری کرد و نهایتاً مجبور به پایان انتشار خود به شکل نشریه کاغذی شد. اما از آنجایی که گردانندگان آن، هنوز به رسالت خود مبنی بر اطلاع رسانی و تاکید بر جنبه علمی و دانشی ورزش تاکید دارند، بر آن شدیم تا ما هم با بهره گیری از امکانات فضاهای مجازی و دیجیتالی، نشریه را به شکل اکترونیکی تقدیم به دوستداران آن نماییم.

در مطالب ابتدایی سعی شده است که از دیدگاه ها و مطالبی که نویسندگانمان در گذشته به رشته تحریردر آورده بودند و بُعد علمی آن همچنان قابل توجه است، استفاده شود.

در همین جا از کلیه کسانی که چه در گذشته و چه در حال مطالب متنوع و علمی خود را به خوانندگان ما عرضه کردند و می کنند، کمال تشکر را داریم و مقالات و متون آنان را با ذکر نامشان، در سایت پیش رو تقدیم خوانندگان گرامی می کنیم.

تا چه قبول افتد و چه در نظر آید….